WIJZEN EN DWAZEN

De geschiedenis is een proces van gestage vooruitgang en van gigantische missers, met alle rampzalige gevolgen van dien. Wat had voorkomen kunnen worden wanneer men in die situaties een gematigde, humane koers had gevaren?

De grote Joodse godsdienstfilosoof Martin Buber (1878-1965), auteur van het bekende boek “Ich und Du” (1923) was een voorstander van een gemeenschappelijk Arabisch-Joodse staat en zag zich helaas genoodzaakt zich terug te trekken uit de Israëlitische volksvertegenwoordiging die koos voor een exclusieve Joodse staat. Wat als er toen naar hem was geluisterd?

Met het recente optreden van het Israëlitische leger in Gaza en Libanon zijn wij nog generaties verwijderd van een Midden-Oosten zonder haat en wraak, iets wat nodig is om nu een twee staten oplossing mogelijk te maken.

Wat heb je aan een humane filosofie wanneer regeringsleiders uit zijn op de vernietiging van de ander, de ‘vijand’? Ik moet denken aan de berustende woorden van de filosoof Arthur Schopenhauer: ’In het algemeen hebben de wijzen door de eeuwen heen altijd hetzelfde beweerd en hebben de dwazen, die altijd de overgrote meerderheid vormen, steeds hetzelfde gedaan, namelijk het tegendeel. En zo zal het altijd blijven.’

De recente verkiezing van Donald Trump als president van de VS bewijst helaas dit aforisme.

DE ZWAKKE MAN ALS TIRAN

Volgens sommige extreemrechtse groeperingen zouden sterke mannen door vrouwen onheus worden bejegend.

Blijkbaar zijn ze blind voor het feit dat overal ter wereld vrouwen nog steeds hun vrijheid wordt ontnomen en dat zij worden gedwongen ondergeschikt te zijn aan mannen. Zogenaamd uit respect voor die vrouwen om hen te beschermen tegen mannen die zich niet kunnen beheersen. 

Veel van die ‘sterke’ mannen dwingen hun vrouw om aan hun eisen en behoeften te voldoen zonder zich erom te bekommeren hoe dat voor vrouwen is en wat die zelf eigenlijk graag zouden willen. Over onheuse bejegening gesproken!

De geschiedenis laat zien dat wanneer het verwende verwaarloosde kind in die mannen via macht erkenning wil krijgen, dit catastrofaal is voor relatie en samenleving. Het leidt tot oorlog, geweld en intimidatie.

Zie hiervoor ook het hoofdstuk over macht en gezag in ons boek ‘De gulden middenweg’.

WRAAK MAAKT VAN MENSEN BEESTEN

Wanneer de angst om vernietigd te worden een rechtvaardiging wordt om zelf de ander te vernietigen, ontstaat er een geweldsspiraal die eindigt in een dodelijke omhelzing van elkaar met als voedingsbodem wraak.

Wanneer je de vijand niet alleen wilt stoppen, maar ook wilt vernietigen maak je vijanden voor jouw leven en voor dat van de generaties na jou. Wraak mag soms zoet smaken, haar vruchten zijn uiterst wrang.

Zie voor een ethisch-filosofische fundering de paragraaf ‘humane geweldsmoraal’ in ons boek De gulden middenweg.