IS DE MENS MEER DAN EEN INTELLECTUEEL WEZEN?

In het recent verschenen boek van Agnes Callard ‘Open Socrates. Een filosofisch leven’, schrijft zij dat het ‘onze meest fundamentele wens is om als een intellectueel wezen te worden behandeld, niet als een fysiek of sociaal wezen.’

In het interview met haar in De Volkskrant van 14 j.l. onderbouwt zij deze uitspraak met het geloof dat het een diepe wens is van mensen dat er naar ze geluisterd wordt.

Maar dat wij de behoefte hebben dat er naar ons geluisterd wordt, heeft niet alleen te maken met dat wij een geestelijk wezen zijn (de term ‘geestelijk’ prefereer ik boven ‘intellectueel’), maar vooral met dat wij een sociaal wezen zijn. Net zoals ons liefdesleven niet alleen een geestelijke dimensie heeft, maar zeker ook een sociale en lichamelijke.

In ons in 2019 verschenen boek ‘De gulden middenweg. Evenwichtig leven met tegenpolen’ beschrijven wij de vier onverbrekelijk met elkaar verbonden wezenskenmerken van de mens, namelijk de mens als een eindige lichamelijke sociale geest. Al deze kenmerken zijn even wezenlijk, de een is niet fundamenteler dan de ander, ook al kan de een soms meer op de voorgrond staan dan de ander.

In het interview zegt Callard dan ook dat net als alle ethische theorieën ook het socratisch intellectualisme moet erkennen dat een deel van ons leven wordt bepaald door noodzakelijkheden. Je eet niet om iets te leren, maar om te overleven. En je moet onderdeel van een sociale wereld zijn om ouder of vriend te kunnen zijn.

Toch jammer dat Callards onevenwichtige boek uitgebreid besproken wordt in de media, terwijl ons filosofisch veel uitgebalanceerder boek uit 2019 nog in geen enkele krant of tijdschrift aandacht heeft gekregen.